Yazımız 22 Nisan 2024 tarihinde güncellenmiştir.
Nisan Ayı ile İlgili Sözler…
Nisan ayı kelimesi sanırım herkese mutluluk verir. Baharın gerçek anlamda hissedildiği, insanı bahar yorgunluğuna sevk eden tatlı bir hava veren aydır Nisan.
Bilinen en eski medeniyet olan Sümerlerde ilk meyveler anlamına gelen, Akad medeniyetinde nisannus şeklinde kullanılan, bazı yörelerimizde açaray olarak da isimlendirilen bir ay. İngilizcesi April olan ve Amerika’da ulusal şiir ayı olarak kutlanan ve kız ismi olarak sıkça kullanılan Nisan (April) ülkemizde de bir dönem kız ismi olarak çokça kullanılmıştır.
Nisan ayının İngilizcesi olan April kelimesi enterasandır Anadolu’da da kullanılmaktadır. Hatta atasözlerimize de girmiştir. Kork aprilin beşinden denerek. Her ne kadar bahar ayının simgesi de olsa nereden geldiği belli olmayan 5 Nisan soğukları için kullanılan atasözümüzdür.
Nisan ayı ile ilgili söz ve şiirlerden bir demet hazırladık. Yazının sonunda bir adet türkümüz bulunmaktadır.
Nisan Ayı ile İlgili Sözler
Ah bu nisan yağmurları. Hüznünü kaybetmiş çocuklar gibi şaşkın, yağıp bitiyor. Bitsin. ( Edip Cansever)
Mart kuruluk, nisan yağmurluk (Atasözü)
Martta tezek kuruya, nisanda seller yürüye (Atasözü)
Yolumuz kesişti senle o sokağın başında!
Senin elinde aşk, bende ise bir buket gül.
Yaklaştık uzaktan uzağa yolun ortasında,
Senin gözlerin de nisan, bende ise eylül.
Karakışta karlar, martta yağmaz, nisanda durmazsa değme çiftçinin keyfine. (Atasözü)
Nisan yağmuru gibi (deyim)
desem ki vakitlerden bir nisan akşamıdır,
rüzgârların en ferahlatıcısı senden esiyor,
sende seyrediyorum denizlerin en mavisini,
ormanların en kuytusunu sende gezmekteyim,
senden kopardım çiçeklerin en solmazını,
toprakların en bereketlisini sende sürdüm,
sende tattım yemişlerin cümlesini. ( Cahit Sıtkı Tarancı)
Nisan Ayı Sözleri
Martta yağmaz, nisanda dinmezse sabanlar altın olur (Atasözü)
Nisan yağar sap olur, mayıs yağar çeç olur (Atasözü)
Ben ki her Nisan bir yaş daha genç, her bahar biraz daha aşığım. (Orhan Veli)
Nisan yağmuru; altın araba, gümüş tekerlek (Atasözü)
Yılın eksiğini nisan getirir, nisanın eksiğini yıl getirmez (Atasözü)
“imkansız şey
şiir yazmak
aşıksan eğer
ve yazmamak
aylardan nisansa…
(Orhan Veli)
Kork aprilin beşinden, öküzü ayırır eşinden (Atasözü)
Bilgilendirme: April ayının beşi Rumi Takvime göredir. Şu anda kullandığımız Miladi Takvime göre 13 gün geridir. Dolayısıyla April 5 Miladi olarak Nisan 18 olmaktadır. Tam havalar ısındır derken bu tarihte birden ortaya çıkan soğuk ve fırtına anlatılmaktadır. April kelimesinin yöresel olarak abrul yada ebrul şeklinde kullanımları da vardır.
Mart yağar, nisan övünür;nisan yağar, insan övünür. (Atasözü)
Martta yağmasın, nisanda dinmesin (mayısta ara sıra). (Atasözü)
Nisan, pek hoş iner Orta Anadolu’ya… Zaten koskoca bölgenin gün gösteren, umut dağıtan, yüreklere huzur aktaran, gama gasavete “git öte” diyen iki ayı vardır. Nisan, Mayıs…
(Yılkı Atı, Abbas Sayar)
NİSAN ŞİİRLERİ
Nisan Ayı Geldi Çattı
Nisan ayı geldi çattı
Bahar geldi çiftçi gardaş
Yağmur yağdı kar da kalktı
Bahar geldi çiftçi gardaş
Sözüm atma yabana
Sürüleri kat çobana
Öküzleri koş sabana
Bahar geldi çiftçi gardaş
İşe gitme ağır ağır
Uykucu komşuna bağır
Seher vakti türkü çağır
Bahar geldi çiftçi gardaş
Der Firgani kalk ayağa
Emeğin geçsin toprağa
Dallar büründü yaprağa
Bahar geldi çiftçi gardaş
(Aşık Firgani)
Bahar Sarhoşluğu
Boğaz martı vapur
İki sevgilinin gülüşüne benzer
Bir nisan havası değil mi esen?
Zincirlere, kelepçelere inat,
Kanatlarımı açmak zamanıdır;
Allahaısmarladık kaldırımlar.
Giyenler düşünsün dar elbiseyi;
Ölçülü sözü, hesaplı adımı
Ben kurtuldum kafeste kuş olmaktan;
Saltanat sürer gibi uçuyorum,
Erik ağacı gelin olduğu gün.
Hayranım bu şehrin bacalarına.
İrili ufaklı hep bir ağızdan,
Nasıl derinden gökyüzüne doğru
Bir türkü söylüyorlar öyle sessiz!
Dumanın daim olsun güzel baca!
Yuvası saçakta kalan kırlangıç,
Yavrusu dallara emanet serçe.
Derken camiler üstünde güvercin,
Minareler katından geçiyorum,
Gökyüzü mahallesi İstanbul’un.
Süt beyaz bir martıyım açıklarda,
Gemilere ben yol gösteriyorum,
Buğday ve ilaç yüklü gemilere.
Bir kanat vuruşta bulutlardayım;
Bir süzülüşte vatanım dalgalar!
Sevda Üstüne
küçük pencerem bahçeye bakar
bademler, erikler geceye bakar
bir ışık dökülür yapraklardan şıkır şıkır
filizler susmuş, tohumlar uyumuş;
bir an durmuş, genişlemiş büyümüş
bir eski şarkı, bir eski bahar, bir bildik deniz
vakit nisan ortasında bir akşam.
bu şiirde sevda sevda üstüne
senelerdir veda veda üstüne
yareli yüreğimde dağ dağ üstüne
vakit nisan ortasında bir akşam.
mehtap ettiğinden bihaber
kuşlarla, çiçeklerle, balıklarla beraber
iki tel kumral saç olsa avucumda şimdi
ağlayıp ağlayıp avunsam…
Kara gözlüm Nisan Ayı Gelince
Kara gözlüm nisan ayı gelince
Yine yolumuza gurbet görünür
Akar gözlerimden inceden ince
Kanlı yaş ellere şerbet gönür
Dövünüp ağlama gülüm boş yere
Biz nere şad olup, eğlenmek nere
Var deyi dillere düştüm bir kere
Yokluğum ellere servet görünür
Ömrümün üstünden yıllar yol aldı
Sayılı gün daraldı da daraldı
Eyubun çilesi geride kaldı
Mahzuni hoş görür, berbat görünür
(Aşık Mahzuni)