Yazımız 29 Şubat 2024 tarihinde güncellenmiştir.
Vehbi Koç Sözleri…
Vehbi Koç, , 20 Temmuz 1901 yılında Ankara’da o zaman ismi Çoraklık olan Keçiören semtindeki bağ evinde doğdu. Babası Koçzade Hacı Mustafa Efendi (1874-1928), annesi Kütükçüzade Hacı Rıfat Efendi’nin kızı Fatma Hanım.
Ankara İdadisi’nde okudu. 1917 yılında iş hayatına atıldı. Doğum tarihinin gününü hiç bilmedi. Annesi “üzüme alaca düştüğü günlerde” deyince, sonradan çocuklarıyla birlikte 20 Temmuz’u doğum günü kabul etti. 1928 yılında teyzesinin kızı Sadberk hanımla evlenmiştir.
10 yaşında mahalle mektebine başladı. Hacı Bayram Camii’nin yanındaki “Topal Hoca’nın Mektebi”nde ilk dersini aldı. Mahalle Mektebi’nden sonra yine Hacı Bayram Camii’nin yanında kiralık bir evde ders görülen ilkokula başladı. Bu okulu birincilikle bitirdi. Daha sonra, bugün Tıp Fakültesi (İhtisas Hastanesi)’nin bulunduğu yerde olan “Taş Mektep” denilen Ankara İdadi’sine (lise) gitti. Ancak idadi hayatı uzun sürmedi.
Vehbi Koç çalışma hayatına, 1917 yılında babasının onun için açtığı küçük bakkal dükkanında ayakkabı lastiği, şeker, kaşar peynir, zeytin, makarna gibi mallar satarak başladı. “Koçzade Ahmet Vehbi” adlı ilk firma Ankara Ticaret Odasına 1926 yılında tescil edilmiştir. General Electric ile 1948 yılında yapılan anlaşma ile 1952 yılında açılan ampul fabrikasını yaptı. 76 yıllık kariyerinde 108 şirketten fazlası Koç Grup altında oluşturulmuştur. Gıda, perakende, finans, enerji, otomotiv, turizm ve teknoloji gibi farklı sektörlerde birçok şirket kurulmuştur.25 Şubat 1996 tarihinde vefat eden bu değerli iş adamının sözlerinden bir demet hazırladık.
Vehbi Koç Sözleri
Başarı başkalarının geçirdiği tecrübelerden yararlanmaktır.
“Gençliğin yetişmesine hizmet bir insanlık ve vatan borcudur.”
“Sağlık her şeyin başıdır, o varsa her şey olabilir, yoksa hiçbir şey olmaz.”
“Üzerine düşen vazifeyi hakkıyla yerine getiren insan en vatansever insandır.”
“Bir bölge halkı gereğince eğitilmeden o bölgede kalkınmadan bahsedilemez”.
Başarılı olmak için sevdiğiniz mesleği seçin. Başarıda meslek sevgisinin çok büyük rolü vardır.
“Avrupa Topluluğu’na alınmadığımız takdirde, onların daha fazla kayba uğrayacağını sanıyorum”
“Ne kadar çok kaliteli insan yetiştirebilirsek, memlekete o nispette hizmet etmiş olacağız.”
“Memleketi tanımadan Nice’i, Cannes’ı, Los Angeles’ı görüp öğrenmek marifet değildir”
Vehbi Koç Sözleri
“Bir fabrika büyüklüğüne göre en geç 3 yılda kurulur. Bu fabrikayı çalıştıracak insanlar 15-20 yılda yetişir.”
Hayat üniversitesi diploma vermeyen bir üniversitedir. Her gün ders alınacak o kadar çok gelişmeler oluyor ki! Bunlardan hepimiz istifade etmeliyiz”.
“Aranızdaki görüş ayrılıklarını düşmanlık mertebesine çıkarmayınız. Tartışınız. En iyiyi, en doğruyu arayınız. Bu güzel ülkeyi, gayretlerinizle çok daha mutlu yarınlara hazırlayınız.”
Bence insan kendi aklını kullanmadan önce, güvendiği kimselerden fikir almalı, bu fikirler üzerine oturup düşünmeli, sonra kararını vermelidir.
“Daima doğru olanı yapmaya gayret gösterdim. Aileme, memleketime ve yaşadığım çağa hizmet ettiğim inancıyla büyük bir huzur duyuyorum.”
“Din insanlar için büyük bir manevi güçtür. Dinsiz ulus olmaz. Ben dindar bir insanım. Ama din ile dünya işlerini birbirine karıştırmamak gereğine kesinlikle inanmışımdır.”
İşe atıldıktan sonra hayatta ne kadar kazanırsanız kazanın, bütçenizi iyi düzenleyin. Çeşmenin suyunun her zaman gür akmayacağını, bir zaman azalabileceğini hatta kesilebileceğini hesaba katarak çalışınız.
“İyi bir eğitime ve sistemli çalışmaya ihtiyacımız vardır. Döviz kaynaklarımızı artırmak için turizmin gelişmesine önem vermeliyiz. Küçük tasarrufların üretime yönelmesi için de sermaye piyasasını kurmalıyız.”
Hayatım boyunca birçok işte söz sahibi olmakla birlikte her zaman başkalarına danıştım, bazen düşüncelerimin çok hatalı olduğunu gördüm, yerinde düşünceleri kabul ettim, bundan çok yararlandım.
“Bir memlekette yatırım yapan ve iş gücü temin eden her girişimci, her şirket en yararlı hizmeti yapıyor demektir. Çünkü, çakılan her çivi, tamamlanan her yatırım artık o memleketin malı olmaktadır.”
“Şahsi düşüncelere, kaprislere kapılarak beceriksiz, kabiliyetsiz adamları iş başına getirmeyiniz. Bütün şirketler kabiliyetli insanların omuzlarında yükselmektedir. Bugün çalıştığımız Ford, Siemens, General Electric gibi müesseseler en büyük misaldir”.
Vehbi Koç Sözleri
İlerlemek istiyorsanız, büyük çapta işler kurmak kararındaysanız iyi öğrenim göreceksiniz, alçakgönüllü olacaksınız, çok çalışacaksınız, adam yönetme sanatını her gün biraz daha öğrenmeye çabalayacaksınız, dürüstlükten ayrılmayacaksınız.
“İşler kötüye gittiği zaman moral bozuluyor. O zaman birdenbire her şeyi kapkara görüp, kötü düşüncelere saplanmamak gerekir. Doğru iseniz, azimli iseniz, her çareye başvurmanız ve hakkınızı aramanız gerekir, iş düzelir.”
Hayatta başarılı olmanın sırları arasında belki de en önemlisinin, başkalarının tecrübelerinden yararlanmak, verilen öğütleri can kulağı ile dinlemek, ilgili yayınları dikkatle okumak ve kazanılan bilgileri değerlendirmek olduğuna inanıyorum.
“Sorunlarımıza en iyi çözüm yollarını bulmak için; politikacılarımız, iş adamlarımız, meslek sahipleri, eğitimciler, memurlar, gençler ve işçiler kafa kafaya verelim, birbirimize inanarak ve güvenerek geceli gündüzlü çalışalım.”
“Devlet bundan sonra yalnız altyapı yatırımlarına girmelidir. Özel sektörümüz bütün sahalarda bilgi ve tecrübe sahibi olmuştur. Yeni teknolojileri uygulamak yeteneği gelişmiştir. Artık devlet özel sektörle rekabete girmekten kaçınmalıdır.”
“Dindarlığım işlerimin ilerlemesine engel olmadı, bana büyük bir güç sağladı. Bazı işlerimde günlerce, aylarca, hatta yıllarca çalıştıktan sonra başarılı olamadım. Aklımın erdiği kadar uğraştım, başarılı olamadım. ‘Allah böyle istedi’ dedim ve rahat ettim”.
Benim anayasam şudur; Devletim ve ülkem var oldukça ben de varım. Demokrasi varsa hepimiz varız. Memleketimizin ekonomisini kuvvetlendirmek için elimizden gelen bütün gayreti göstermeliyiz. Ekonomimiz güçlendikçe demokrasi daha iyi yerleşir, dünyadaki itibarımız artar.
Vehbi Koç Sözleri
“Gaye, iş imkanları açan, döviz tasarrufu ve döviz girdisi sağlayan bir sanayi kurmaktır. Gelişmiş ülkelerle aramızdaki mesafeyi kapatmak ve rakip endüstrilerin karşısında tutunabilmek için sanayimizi ve ekonomimizi sağlamlaştırmak zorundayız. Kaybedilecek bir saatimiz bile yoktur.”
Eğitim sisteminin geliştirilmesi ve gerekli yatırımların yapılması Devletin işidir. Zaten herhangi bir bölgenin kalkınmasından sadece özel teşebbüsün rolünden bahsedilemez. Ancak devletçe gerekli temel yatırımlar yapıldıktan sonra ve bunlara ilave olarak, özel teşebbüs müspet ve yapıcı bir rol oynayabilir.”
“Ben ziraatçı değilim. Ancak, ziraatimizde de yapılacak çok iş olduğu anlaşılıyor. Biz, ziraatımızı kalkındırmak, turizmi geliştirmek ve sanayimizi kurmak mecburiyetindeyiz. Her sene 800 bin yeni nüfus aşımıza ortak oluyor. Bunların 300 binine çalışma sahaları açmak zorundayız. İşimiz kolay değildir.”
“Özel sektör için ‘tekelci, sömürücü, komprador, aracı’ diye konuşmalar yapılmakta ve yazılar yazılmaktadır. Bizler, bir gün, yaptıklarımızın değerinin anlaşılacağına inanarak yolumuza devam ediyoruz. Büyük emeklerle kurduğumuz sanayinin üretimini durdurmamak için önümüze çıkan engelleri fedakarlıklarla aşmaya çalışıyoruz. Bu çabamızı yılmadan devam ettireceğiz.”
“Cumhuriyet döneminde gerçekleştirdiğimiz sosyal devrimleri ve ekonomik gelişmeleri yaşamış birisi olarak Avrupa Topluluğu’na tam üyeliği hak ettiğimize inanıyorum. Bu gerçekleşmediği takdirde ülkemiz, tabii ki dünya ekonomisiyle bütünleşme yollarını bulacaktır. Avrupa Topluluğu’na alınmadığımız takdirde, onların daha fazla kayba uğrayacağını sanıyorum.”
Tek Allah fikrinde birleşen bütün dinlerin, peygamberler vasıtasıyla yaymak istedikleri temel tavsiyeler; iyilik, doğruluk, temizlik, hakka ve hukuka riayet gibi hayatı güzelleştirici kaidelerdir. Bu tavsiyeleri yüreklerine ve kafalarına sindirmiş insanların iyi vatandaşlar olacaklarına, dünya işlerinde kendilerinden isteneni eksiksiz yapacaklarına inanırım.”
“Türk ekonomisi dışa açılmadığı takdirde, millet ve memleket olarak, her gün biraz daha güçsüz hale düşeceğiz. Bu gerçeği görerek ihracata yönelmeyi milli bir dava olarak ele almak mecburiyetindeyiz. Milletler arası rekabetin hakim olduğu dünya pazarlarında bizim kendimize yer açabilmemiz için ihracatın mevzuat engellerinden bir an önce kurtarılması şarttır.”
Koç Grubu şirketleri gelişirken, kafamda iki büyük amaç olgunlaşmıştı. Bunlardan biri uzun yılların emeği olan şirketlerimizi süreklilik ve verimli çalışmayı sağlayacak şekilde yeniden düzenlemekti. Bu amaçla Holding şirketimizi kurduk. İkinci amacım da sosyal hizmet ve bağışlarımızı kurumlaştırmak ve bunların benden sonra da sürekliliğini sağlamaktı. Bu ikinci amacım da Vehbi Koç Vakfı’nı kurduğum zaman gerçekleşti.
Ben varlıklı ve tanınmış bir çok kişinin itibar ve servetlerini kaybettiklerine tanık oldum. Lüks merakı, bol paralar harcanan şatafatlı yurtdışı gezileri, gereksiz borçlanmalar bu çöküşlerin başlıca sebepleriydi. Bu inançladır ki, gençlere çeşmenin suyunun her zaman gür akmayacağını hesaba katarak tedbirli olmalarını hatırlatmayı görev saymışımdır. Bana “çok tutumlu” hatta “cimri” diyenlere güler geçerim.”
“Allah bize dünyanın en güzel yerlerinden birini vermiştir. Politik ve ekonomik sahada memleketin kalkındığını düşünerek hareket edildiği takdirde süratle kalkınabiliriz. Dünyada bize kimseden hayır yoktur. Yalnız kendimizden hayır vardır. Ekonomisi kuvvetli olan memleketlerin politikası da kuvvetlidir, ekonomisi kuvvetli olan memleketlerde demokrasi vardır, demokrasi olan memleketlerde özel sektör vardır.”
Bugün Türk sanayinin dış pazarlarda karşılaştığı rekabet, iç pazardaki rekabetten çok daha zorludur. Dışa açılabilmek için; kalite, uygun fiyat ve devamlılık esastır. Hedeflerinizi seçerken gerçekçi olun. Önemli kararları tek başınıza vermeyin. İş arkadaşlarınıza danışın, tartışın ve karara beraberce ulaşın. Kendinize güvenin, yabancıların bizden daha akıllı olduklarını sanmayın. Onların gücü, metodlu çalışmaktan doğmaktadır. Siz de metodlu çalışmaya özen gösterin.”
“Dindar bir insanım. Dinin büyük bir kuvvet olduğuna inanıyorum. Fert ve millet olarak manevi yapının kuvvetli olması önemlidir ve kanaatime göre bunu sağlayan dindir. Kainatı yaratan bir Allah’ın mevcudiyetine inanırım. Bu bana huzur verir. Onun her şeye hakim olduğunu, bir iş veya bir hadisede onun dediğinin olacağını bilirim. Muvaffak olmadığım işlerde ‘Allah böyle istedi’ demiş ve teselli bulmuşumdur.”
“Cumhuriyetin kuruluşu ile iş hayatına atıldım. 70 yıllık iş hayatımda, Atatürk, İnönü, Bayar, Menderes dönemlerini, askeri idareleri, tek parti iktidarlarını ve çalkantılı koalisyon dönemlerini yaşadım. Ülkemizin gelişmesini, sanayileşmesini, zor günlerini, dışa açılmasını olayların içinde yaşayarak gördüm. Türkiye bugünkünden çok daha zor günler yaşadı. Daha büyük krizler geçirdi. Ancak birleşme olduğu zaman, siyasi istikrar sağlandığı zaman bu krizleri aştı, meselelerini çözdü.”
“Her sabah kalktığımda ve her akşam yatağa girerken Allah’ın bana bahşettiği sağlık ve diğer nimetler için şükranlarımı söyler, dua ederim. Her vakit namazımda yakınlarım, dostlarım, Müslüman kardeşlerim için şefaat dilerim. Kabristanlardan geçerken orada yatanların ruhlarına Fatiha gönderirim. Yemeğe otururken, kalkarken dua etmek adetimdir. Kurbanımı keserim. Sıhhatim ve mali takatım müsait olduğu için hac vazifemi de yerine getirdim. Bütün bunlar benim manevi dünyamı zenginleştirdi ve başkalarına yardım etmemin, imkanlarımı toplumun hayrına kullanmanın yollarını açtı.”
“Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılışı, yabancılara ve Avrupa’nın büyük ülkelerine tanınan imtiyazlar yüzünden hızlanmıştı. Birinci Dünya Savaşı’nda yenilen tarafta bulunmamız bizi daha da zora sokmuştu. Topraklarımızı ve devlet olma hakkımızı elimizden almaya çalışıyorlardı. Böyle bir ortamda Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşları Ulusal Kurtuluş Savaşı’nı başlattı. Beklenen tek sonuç kurtuluştu. Kurtuluş için de milletçe el ele vermemiz gerekiyordu. Misak-ı Milli bu dayanışmayı sağladı ve yeni bir Türk devleti doğdu. Milletçe ne zaman sıkıntılı bir döneme girsek, ben, bu zorlukları gene Misak-ı Milli ruhu ile aşacağımıza inanırım.”
