Yazımız 20 Mart 2022 tarihinde güncellenmiştir.

“Uzaya çıkan ilk insan, 1961 yılında Vostok uzay aracıyla uzaya fırlatılan kozmonot Yuri Gagarin ‘dir.”

Rusya’nın küçük bir köyü olan Kluşino’da, marangoz ve tuğlacı bir babayla, sütçü bir annenin oğlu olarak dünyaya gelen ve henüz 27 yaşındayken uzaya çıkan ilk insan olmayı başararak insanlık tarihinde bir ilke imza atan Sovyet kozmonot Yuri Gagarin.

Bu yazımızda Gagarin’in sözlerinden ve uzayda iken üs ile olan konuşmalarından bir derleme hazırladık.
EK OLARAK Yuri Gagarin’e ait olmayan ama hala günümüzde söylene gelen bir sözün kaynağının ne olduğunu yazımınız sonuda bulabilirsiniz.

Yuri Gagarin Sözleri

Güncelleme: “Rusya-Ukrayna Savaşı gerilimi sürerken ABD’nin Colorado eyaletinde düzenlenen Uluslararası Uzay Sempozyumu’nda Rusya’nın Ukrayna’ya saldırıları gerekçe gösterilerek uzaya çıkan ilk insan olan Sovyet kozmonot Yuri Gagarin’in ismi kaldırıldı!”

Bu habere yorumumuz: Savaş ne kadar kötü ve gereksiz ise yapılan bu davranış da tarafımızdan gereksiz olarak hatta saçma olarak görülmektedir. Milliyeti ne olursa olsun İnsanlık ortak tarihinin bir parçası olan Yuri Gagarin’e yapılan bir saygısızlıktır. Nasıl ki Rus yazar Dostoyevski’in eserlerine yasak konması saçma ise bu yapılan anlamsız hareket de savaşı durdurmak amacıyla değil de siyasi bir adım olarak yorumlanmaktadır.
Ukrayna‘nın Chernihiv Stadyumu’nun isminin Yuri Gagarin Stadyumu olarak kalmaya devam etmektedir. Ukrayna meydanlarında bir çok Yuri Gagarin heykeli bulunmaktadır. Hiç bir Ukraynalı da bu heykellere zarar vermediği gibi hem Rusya hem de Ukrayna’nın ortak milli kahramanı olan bu kişi  halk kahramanı olarak görülmektedir.  Tüm insanlık adına uzaya ilk ayak basan insan olması da tüm Dünyanın ortak değeri haline getirmektedir. Yapılan bu anlamsız yasaklamalar Sosyal medya üzerinden de her milletten tepki çekmektedir. Bakınız Twitter Linki

 Bir an önce Rusya-Ukrayna savaşının sona ermesi dilek ve temennisi ile…

 

“Hadi gidelim! (Roketin tam fırlatılma anında söylenen söz)

 

“Ben sıradan biriyim, benim gibi çok insan var. Ben tıpkı on binlerce Sovyet kadını ve erkeği gibiyim”

“İnsan zihni doğadaki pek çok harika şeyi keşfetmiştir ve dahasını da keşfedecek ve böylece doğa üzerindeki egemenliğini artıracaktır.”

Yıldızlara Çıkan Yol, Yuri Gagarin

 

“Bugün başardıklarınız yarın için yeterli olmayacaktır, hayallerinizi daha da ileri taşımalısınız, yeni yılda tüm hayallerinizin gerçekleşmesi dileğiyle…”

 

“Güçlü sinirler güçlü kaslardan daha önemlidir. İrade gücü doğuştan gelen bir özellik değildir, eğitimle kazanılması gereken bir şeydir.”

Yıldızlara Çıkan Yol, Yuri Gagarin

“Uzay gemisini Dünya’nın yörüngesinde gezdirirken gezegenimizin ne kadar güzel olduğunu gördüm. İnsanlar, bu güzelliği koruyalım ve arttıralım, yok etmeyelim!”

 

“Looking at the earth from afar you realize it is too small for conflict and just big enough for co-operation”

 

“Birkaç dakika sonra güçlü bir uzay aracı beni evrenin uzaktaki bir boşluğuna taşıyacak. Bu son dakikalarımda size neler söyleyebilirim ki? Şu anda bütün hayatım bana güzel bir ânmış gibi geliyor. Bugüne kadar yaptığım ve yaşadığım her şey bugün için yapıldı ve bugün için yaşandı.

Dünya yüzeyindeki ilk gökkuşağını gördüm, aşağı doğru iniyor. Çok güzel gözüküyor. Gözlem penceremden yıldızları görebiliyorum. Çok güzel bir görüntü var. Dünya’nın ufkuna baktığımda, bir aura görüyorum. Şimdi Güneş görülür oldu. Uzay aracı dönüyor. Şu anda okyanusun üzerinden geçiyorum. Suyun hareket yönü açık bir şekilde seçilebiliyor. Mesela şu anda sağa doğru hareket ediyor. Ancak bazı bulutlar görüşümü kapattı. (Vostok 1—Üs arası konuşmalarından)

 

Şu anda Dünya’yı izliyorum. Görüntü gayet iyi. Ufuk hafif miktarda aşağı kaymış şekilde. Her şey ayırt edilebilir kadar net gözüküyor. Göğün bir kısmı kümülüs bulutlarıyla kaplı. Her şey iyi durumda.” Bundan bir 20 saniye kadar sonra: “Şu anda daha fazla bulut var gibi gözüküyor. Kümülüs bulutları. Onların üstü de nimbostratus bulutlarıyla kaplı. Böyle bir görüntü olamaz! Yer neredeyse hiç gözükmüyor. Merak ediyorum… Evet, şu anda daha net. Dağların kıvrımları ve ormanlar gözüküyor. Durumum gayet iyi, neşem yerinde. Görüş penceresinden Dünya’nın görüntüsü kayboldu. Ancak makina normal çalışıyor. Geminin ekseniyle birlikte dönüyorum. (Vostok 1—Üs arası konuşmalarından)

 

YURİ GAGARİN’ e İthafen Yazılan Şiir

“Kozmosta bizden başka düşünen var mı

var

bize benzer mi

bilmiyorum

bizona benzer ama çayırdan nazik

belki de akarsuyun şavkına benzer

belki çirkindir bizden

karıncaya benzer ama traktörden iri

belki de kapı gıcırtısına benzer

belki ne güzeldir ne de çirkin

belki tıpa tıp bize benzer

ve yıldızlardan birinde

hangisinde bilmiyorum

yıldızlardan birine konuşacak elçimiz

hangi dilde bilmiyorum

yıldızlardan birinde konuşacak elçimiz onunla

‘Tovarish’ diyecek

ne üs kurmaya geldim yıldızına

ne petrol ne yemiş imtiyazı istemeye

Koka-kola satacak da değilim

selamlamaya geldim seni yeryüzü umutları adına

bedava ekmek bedava karanfil adına

mutlu emekler mutlu dinlenmeler adına

‘yarin yanağından gayri her herde her şeye hep beraber’

diyebilmek adına

evlerin

yurtların

ve kozmosun kardeşliği adına..”

Nazım Hikmet Ran

Dokuz yaşındayım, yıl 1961…Annem benim doğum günüm için pasta yapmış. İlk defa o zaman mum üfleyip bir dilek tuttum. Dileğim de şu; o sıralar Yuri Gagarin uzaya çıkan ilk insan olacak. Ben de dedim ki, ne olur beni de yanına alsın…O kadar inandım ki dileğimin gerçekleşeceğine, bir çanta yapıp beklemeye başladım. Güya Sovyet elçiliğinden gelip alacaklar beni. Ama sağdan soldan duyuyorum onlar komünist diye. Diyorlar ki aman komünist onlar. Olsun diyorum, ben de komünist olurum. O sıralarda, bizim giriş katında üniversite öğrencileri oturuyor. Annem onlara da komünist diyor. Biliyorum onlar bizim kömürlükte kitap saklıyor. Ben gittim, yürüttüm bir tane. Nazım Hikmet’in şiirleri. En kısasını buldum ezberledim. Dedim ki şimdi Ruslar gelirse, ben bu şiiri okurum onlara. Onlar da der ki tamam bu da bizden, götürürler beni. Neyse… Tarih 12 Nisan. Uzak mekiği fırlatılacak, Vostok 1 ama hala gelen giden yok. Ben diyorum unuttular herhalde beni. Mekik fırlatıldı, herkes dua ediyor, mekik atmosferi geçsin, uzaya çıksın diye. Bir ben diyorum ki yarı yolda dursun dönsün beni alsın. Belki bir de Amerikalılar, Vostok’un uzaya çıkmaması için dua ediyordu. Neyse… Bütün gün radyonun başında içimden o şiiri okudum:.

Başım köpük köpük bulut, içim dışım deniz,.

Ben bir ceviz ağacıyım Gülhane Parkı’nda,.

Budak budak, şerham şerham ihtiyar bir ceviz..

Ne sen bunun farkındasın, ne polis farkında..

Ne zaman bu şiiri okusam uzaya gitmiş kadar olurum. 65 yaşıma geldim.  Geçen doğum günümde yine bir dilek tuttum, çocuk gibi. Yine imkansız bir dilek tabi. Ne diledim biliyor musunuz? İyi bir insan olmayı.

Şahsiyet, Haki Demir

 

SON OLARAK

Yuri Gagarin, Dünya’ya uzaydan ilk bakışında “Burada bir Tanrı falan göremiyorum.” demiştir iddiası. Bu söz söylenmiş midir? Ya da söyleyen Gagarin midir?

Evvela hemen cevabı verelim Yuri Gagarin’in bu şekilde bir sözü yoktur.

Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi’nin çalışmaları dahilinde Nikita Khrushchev tarafından yapılan bir konuşmada şöyle demiştir:

Neden bir Tanrı’ya bağlanasınız ki? İşte Gagarin! Uzaya gitti ve orada bir Tanrı görmedi!

Bu sözler, yıldan yıla çarpıtılarak Gagarin’in sözlerine dönüşmüştür. Halbuki Gagarin, hiç böyle bir şey söylememiştir.

 

Şunu net bir şekilde söyleyebiliriz ki, Rusya tarafından yayınlanan Vostok 1 konuşmalarının hiçbir kısmında böyle bir konuşma geçmediği gibi, dini görüşlerle ilgili olabilecek hiçbir söze de yer verilmemektedir. 10 ve 17 Nisan 2001 tarihinde Rusya Devlet Bilimsel ve Teknik Döküman Arşivleri (RGANTD) tarafından yayınlanan bu resmi konuşmaların tam metnine Rusça olarak buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Konuşmalar incelendiğinde, Gagarin’in genellikle sağlık ve kokpit durumundan söz ettiğini ve özellikle sıklıkla gördüklerini aktardığını görmekteyiz. Sovyetler’deki üsten kendisine sürekli sağlık durumu sorulmaktadır ve kendisini rahat hissedip hissetmediği öğrenilmeye çalışılmaktadır.

Zaten Gagarin’in böyle bir şey söyleyeceğini düşünmek çok da mantıklı değil. Çünkü kendisi çok iyi bir astronottu ve bu tür bir şeyi bilime dahil etmeyecek profesyonel biriydi. İkinci sebebiyse, Gagarin Ortodoks Kilisesi’ne bağlı bir insandı. Dolayısıyla bir ateist ya da söz konusu cümleyi kuracak birisi değildi. Zaten uçuştan kısa bir süre önce büyük kızı Yelena’yı vaftiz ederek, şahsi inançlarını büyük oranda göstermiştir.(Analiz için Çağrı Beye teşekkür ederiz)